TÓM TẮT ÁN LỆ JAPAN – ALCOHOLIC BEVERAGES II

1.3. 1.4. Hoa Kỳ Hoa Kỳ yêu cầu rằng Ban hội thẩm phải kết luận sản phẩm rượu spirits trắng và spirits nâu là các sản phẩm tương tự và do vậy Nhật Bản đánh thuế khác giữa rượu shochu và vodka, gin, rum và các loại spirits khác là không phù hợp với Điều III:2 câu thứ nhất. Nếu ban hội thẩm không thể kết luận như vậy thì Ban hội thẩm phải kết luận rằng tất cả các đồ uống có cồn spirits trắng đều là sản phẩm tương tự theo câu đầu Điều III:2 và tất cả các sản phẩm đồ uống có cồn spirits là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp và có thể thay thế được cho nhau theo câu thứ hai Điều III:2. Nhật Bản Nhật Bản khiếu nại với Ban hội thẩm rằng hệ thống tính thuế đối với đồ uống có cồn không vi phạm Điều III và mục đích của việc phân loại này không nhằm bảo hộ và không có tác dụng bảo vệ ngành sản xuất trong nước. Nhật Bản còn cho rằng các loại rượu spirits, whisky/brandy, liqueurs không phải là “sản phẩm tương tự” với cả hai phân nhóm rượu shochu theo Điều III:2 câu đầu tiên và cũng không phải là “sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hay sản phẩm thay thế so với rượu shochu theo Điều III:2 câu thứ hai. 2. Nội dung cụ thể quyết định của Ban hội thẩm 2.1. Giải thích điều ước Căn cứ vào Điều 3.2 DSU về giải thích điều ước quốc tế thì Ban Hội thẩm giải thích rằng Điều III.1 GATT 1994 quy định những nguyên tắc chung về việc áp dụng thuế ảnh hưởng tới việc đối xử hàng nhập khẩu và hàng nội địa; trong khi đó, Điều III.2 quy định liên quan đến các nghĩa vụ cụ thể về khoản thuế trong nước và khoản thu nội địa. Dựa trên sự lí giải thuật ngữ thì có thể xác định rằng các thành viên chỉ có nghĩa vụ pháp lý bắt buộc thực hiện Điều III.2 câu đầu tiên và câu thứ hai. 2.2. Điều III:2 câu đầu tiên Hiệp định GATT 1994 Một biện pháp áp dụng được coi là vi phạm nghĩa vụ theo Điều III.2 câu đầu tiên nếu biện pháp đó thỏa mãn các yếu tố sau: - Sản phẩm liên quan là sản phẩm tương tự Hiện không có một định nghĩa chính thức nào về “sản phẩm tương tự”, khái niệm này thường được xác định thông qua các tình tiết cụ thể của vụ việc 2 thực tế (case by case basis). Theo đó, chúng ta sẽ cân nhắc tính tương tự dựa trên các tiêu chí về thành phần cấu tạo sản phẩm, bản chất và đặc điểm, mục đích sử dụng cuối cùng, thói quen của người tiêu dung, cách thức phân loại thuế quan trong biểu thuế. Qua đó Ban hội thẩm kết luận rằng “sản phẩm tương tự” không cần thiết phải giống nhau ở tất cả các khía cạnh, tiêu chí mà được xây dựng một cách vừa phải trong phạm vi Điều III:2 câu đầu tiên. Trong tình huống này, đối với sản phẩm vodka và shochu, Ban Hội thẩm cho rằng chúng có nhiều đặc tính vật chất tương tự nhau vì chúng thường uống dưới dạng loãng. Tuy rằng hai sản phẩm có sự chênh lệch trong nồng độ cồn nhưng đó không được coi là sự khác biệt chính yếu. Bên cạnh đó, hai sản phẩm này từng được phân nhóm và xếp loại vào cùng một dòng thuế, đồng thời chúng cũng được đánh cùng mức thuế giống nhau tại thời điểm đàm phán. Do đó, ban hội thẩm kết luận đây là hai sản phẩm tương tự nhau. Đối với các sản phẩm liqueurs, gin, genever, rum, whisky và brandy, do được pha chế bởi các chất phụ gia làm cho nồng đọ cồn hoặc thành phần cấu tạo của các sản phẩm này khác nhau nên sẽ được coi là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc là sản phẩm thay thế nhau. - Thuế vượt quá mức được áp dụng đối với sản phẩm tương tự được sản xuất trong nước Theo luật thuế đới với đồ uống có cồn của Nhật Bản thì vodka bị đánh thuế 9,927 yên/độ cồn, trong khi đó, shochu A chịu thuế 6,228 yên/độ cồn. Dó đó, Ban Hội thẩm kết luận rằng thuế đánh vào rượu vodka cao hơn thuế đánh vào rượu shochu. Như vậy, Nhật Bản đã vi phạm nghĩa vụ theo Điều III.2 câu đầu tiên. 2.3. Điều III.2 câu thứ hai Ban Hội thẩm cho rằng Điều III.2 GATT 1994, câu thứ hai yêu cầu xác định hai vấn đề sau: (1) liệu các sản phẩm (whisky, brandy, gin, genever, rum và liqueurs) là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hay có thể thay thế được cho nhau và (2) nếu có thì chế độ đối xử cho hai sản phẩm này có trái với nguyên tắc viện dẫn trong Điều III.1 GATT 1994 không. - Sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc sản phẩm thay thế 3 Trước hết Ban hội thẩm khẳng định rằng nội hàm của thuật ngữ “sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc sản phẩm có thể thay thế cho nhau” phải dược giải thích rộng hơn nội hàm của “sản phẩm tương tự”. Sau khi nhận được bản thăm dò ý kiến người tiêu dung về khả năng thay thế giữa các nhóm sản phẩm liên quan, Ban Hội thẩm cho rằng sự co dãn về giá không làm thay đổi một thực tế là số lượng cơ hội lựa chọn của người tiêu dùng rất hạn chế. Thêm vào đó, Ban Hội thẩm còn nhấn mạnh rằng sau khi cải cách luật thuế, sự phân biệt giữa các loại rượu whisky đã bị xóa bỏ. Chế độ thuế này gây bất lợi cho whisky sản xuất trong nước bằng việc tăng thuế đánh vào whisky hạng hai so với các loại đồ uống có cồn khác. Điều này dẫn đến thị phần của shochu và whisky nhập khẩu tăng lên. Nhật Bản không xem xét thực tế là shochu và whisky nhập khẩu nắm giữ thị phần mất đi của whisky sản xuất trong nước nên Ban Hội thẩm kết luận là có sự thay thế giữa shochu và whisky. Về sự co dãn thay thế giữa shochu và các loại đồ uống có liên quan còn lại trong vụ tranh chấp, Nhật Bản cho rằng nếu không có shochu thì người tiêu dùng cũng sẽ lựa chọn các loại đồ uống nhập khẩu khác để thay thế. Tuy nhiên Ban Hội thẩm nhận định rằng Nhật Bản đã không quan tâm tới tác động tiêu cực của giá cả do thuế trong nước gây ra. Do đó, Ban Hội thẩm đã xác định tất cả các sản phẩm có liên quan đều là đồ uống có cồn và tham khảo án lệ năm 1987 liên quan đến đồ uống có cồn để kết luận rằng shochu và các loại đồ uống có cồn khác là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc sản phẩm có thể thay thế cho nhau theo Điều III.2 câu thứ hai. - Việc áp thuế nhằm tạo ra sự bảo hộ với các sản phẩm sản xuất trong nước Ban Hội thẩm cho rằng nếu các sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc có khả năng thay thế cho nhau không bị đánh thuế giống nhau và mức thuế áp dụng theo hướng ưu đãi cho sản phẩm nội địa thì có thể kết luận sản phẩm đó nhận được sự bảo vệ từ quốc gia nhập khẩu. Căn cứ vào án lệ năm 1987, Ban Hội thẩm kết luận rằng các sản phẩm liên quan bị đánh thuế khác nhau và thuế đánh vào shochu thấp hơn các sản phẩm khác. Cụ thể, Nhật Bản thực hiện chính sách thuế này nhằm bảo vệ ngành sản xuất trong nước là không phù hợp với nghĩa vụ theo Điều III.2 câu thứ hai. 3. Kết luận của Ban hội thẩm 4 Thứ nhất, shochu và vodka là sản phẩm tương tự, Nhật Bản thông qua việc đánh thuế vodka cao hơn đã vi phạm nghĩa vụ tại Điều III.2 câu đầu tiên GATT 1994. Thứ hai, rượu shochu, whisky, brandy, rum,gin, genever, liqueurs là sản phẩm cạnh tranh trực tiếp hoặc là sản phẩm có thể thay thế nhau. Việc Nhật Bản đánh thuế khác nhau giữa các sản phẩm này đã vi phạm nghĩa vụ theo Điều III.2 câu thứ hai GATT 1994. Tóm lại, biện pháp đánh thuế của Nhật Bản đã vi phạm quy tắc đãi ngộ quốc gia tại Điều III.2, GATT 1994. 5